TS Nguyễn Hồ Thùy Linh: Hành trình của nữ tiến sĩ trẻ được vinh danh Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2025

2025-10-04 14:35:44

Với những đóng góp nổi bật trong nghiên cứu vật liệu ứng dụng trong y sinh, dược học và phân tích môi trường, TS Nguyễn Hồ Thùy Linh – giảng viên Bộ môn Kiểm nghiệm dược, Khoa Dược, Trường ĐH Khoa học Sức khỏe đã được trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2025 vào ngày 02/10 vừa qua. Nhân dịp này, Website ĐHQG-HCM có cuộc trò chuyện ngắn với TS Thùy Linh để hiểu hơn hành trình nghiên cứu đầy đam mê và nhiệt huyết.

* Thưa TS Nguyễn Hồ Thuỳ Linh, cơ duyên nào đã đưa chị đến với con đường nghiên cứu, đặc biệt trong các lĩnh vực y-sinh, dược học và phân tích môi trường?

Ngay từ thời sinh viên, tôi đã có niềm say mê sâu sắc với các môn khoa học cơ bản, đặc biệt là hóa học. Niềm yêu thích ấy không chỉ dừng ở việc thu nhận kiến thức mà còn khiến tôi luôn đặt câu hỏi: Tại sao và làm thế nào? Khi tiếp xúc với những ứng dụng liên ngành, tôi nhận ra rằng nền tảng hóa học là “ngôn ngữ” kết nối rất tốt với y-sinh, dược học và phân tích môi trường, từ việc thiết kế vật liệu đến ứng dụng trong tổng hợp hoạt chất, phân tích mẫu môi trường hay phát triển sinh phẩm.

Với tôi, nhất là khi làm việc trên các vật liệu mới, có hai yếu tố khiến tôi quyết tâm theo đuổi: thứ nhất là thú vui khám phá, tìm ra điều mới về bản chất vật liệu; thứ hai là khát khao ứng dụng, làm sao để kiến thức cơ bản đó có thể cải thiện sức khỏe con người, giảm tác động môi trường hoặc hỗ trợ ngành dược trong nước. Sự giao thoa giữa ý nghĩa khoa học và tính thực tiễn đã thôi thúc tôi gắn bó với con đường nghiên cứu.

* Nhìn lại hành trình từ sinh viên đến nay, dấu mốc nào khiến chị quyết định gắn bó với khoa học?

Dấu mốc quan trọng nhất với tôi là khi tham gia đề tài nghiên cứu khoa học đầu tiên từ khi còn trên ghế nhà trường. Lúc ấy tôi được trực tiếp trải nghiệm toàn bộ quá trình: từ đặt vấn đề, thiết kế thí nghiệm, thu thập dữ liệu đến phân tích và viết các báo cáo. Cảm giác được tự mình giải quyết một câu hỏi khoa học, rồi thấy kết quả của mình góp phần nhỏ cho tri thức chung, đó là một ấn tượng mạnh mẽ, khác hẳn cảm giác học tập thông thường. Khoảnh khắc đó giúp tôi nhận ra khoa học không đơn thuần là ghi nhớ kiến thức mà là một hành trình khám phá liên tục. Từ đó, tôi chọn con đường nghiên cứu không chỉ như nghề nghiệp mà như một sứ mệnh: vừa học, vừa tạo ra tri thức và tìm cách biến tri thức ấy thành giá trị ứng dụng.

* Trong hơn 20 đề tài nghiên cứu và 60 công bố quốc tế, công trình nào khiến chị tâm đắc nhất và bằng sáng chế của chị có ứng dụng cụ thể như thế nào?

Tôi đặc biệt tâm đắc với hướng nghiên cứu sử dụng vật liệu khung hữu cơ-kim loại (MOF) cho việc tổng hợp các hợp chất hữu cơ có hoạt tính sinh học. MOF là một lớp vật liệu có cấu trúc xốp, khả năng tùy biến cao. Điều này mở ra tiềm năng rất lớn trong xúc tác, tách chiết và tổng hợp hóa học. Công trình của chúng tôi tập trung dùng MOF như chất xúc tác trong các phản ứng tổng hợp, giúp cải thiện hiệu suất và chọn lọc, đồng thời giảm điều kiện phản ứng khắc nghiệt.

Về bằng sáng chế, tôi cùng cộng sự được cấp bằng sáng chế Hàn Quốc (10-2521051, ngày 29/12/2023) với tiêu đề “A method for synthesizing aldehyde compound using metal-organic framework”. Về bản chất, sáng chế đề xuất phương pháp mới dùng MOF làm xúc tác để tổng hợp hợp chất chứa nhóm aldehyde từ hydrocarbon – quy trình vận hành ở điều kiện đơn giản, nhiệt độ thấp, chi phí thấp nhưng vẫn đạt hiệu suất và độ chọn lọc cao. Một điểm rất thiết thực là vật liệu MOF có thể tái sử dụng nhiều lần mà không giảm hoạt tính, điều này rất có ý nghĩa với quy mô sản xuất.

Trong ngành dược, aldehyde là khung cấu trúc trung gian quan trọng để tổng hợp nhiều hoạt chất; trong mỹ phẩm và hóa chất tinh tế, quy trình an toàn, hiệu quả và thân thiện môi trường luôn được ưu tiên. Vì thế sáng chế không chỉ là thành tựu học thuật mà còn mở hướng cho sản xuất nguyên liệu tại chỗ, góp phần giảm phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu hướng đến mục tiêu phát triển ngành Dược trong nước đến 2030 và tầm nhìn 2045.

* Con đường nghiên cứu nhiều gian nan, chị đã cân bằng giữa nghiên cứu, giảng dạy và cuộc sống cá nhân như thế nào?

Thú thật, có những thời điểm tôi mệt mỏi: áp lực đề tài, hạn chế nguồn lực, yêu cầu công bố quốc tế, cùng trách nhiệm giảng dạy và các nghĩa vụ gia đình. Tuy nhiên, từ “dừng lại” chưa bao giờ là lựa chọn của tôi. Điều kéo tôi đi tiếp là niềm tin rằng mỗi khó khăn là một cơ hội học hỏi; mỗi kết quả, dù nhỏ, cũng có thể mở ra hướng ứng dụng mới. Sự động viên của gia đình, đồng nghiệp và học trò đóng vai trò vô cùng quan trọng, họ nhắc tôi về ý nghĩa công việc và tiếp thêm năng lượng.

Về cân bằng, tôi cố gắng trong quản lý thời gian: phân chia rõ ràng các khung làm việc cho nghiên cứu và giảng dạy, tận dụng những khoảng thời gian ngắn để đọc tài liệu hay trả lời học trò và đặc biệt dành thời gian để nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng. Trường ĐH Khoa học Sức khỏe và ĐHQG-HCM đã hỗ trợ rất nhiều: từ chính sách thúc đẩy nghiên cứu đến sự cộng tác giữa các nhóm. Tôi luôn tự nhắc mình rằng bền bỉ và biết tận dụng hỗ trợ là chìa khóa vượt qua giai đoạn khó khăn.

* Với vai trò là giảng viên và nhà nghiên cứu trẻ, chị có lời khuyên gì cho các bạn trẻ muốn theo đuổi khoa học?

Tôi thường nói với sinh viên rằng khoa học không khô khan nếu bạn tìm thấy niềm vui trong việc giải quyết một vấn đề. Ba điều tôi coi trọng và khuyên các bạn: kiên nhẫn, đam mê và tính tò mò. Kiên nhẫn vì khoa học là hành trình dài; đam mê để chịu được thất bại và tiếp tục; tò mò để luôn đặt câu hỏi và tìm cách trả lời. Thêm vào đó, hãy học cách chia sẻ, kể cả thất bại, vì đó là cách truyền cảm hứng thực sự cho thế hệ tiếp theo.

Cảm ơn TS Nguyễn Hồ Thuỳ Linh đã dành thời gian chia sẻ!

(Bản tin ĐHQG-HCM, KHẮC HIẾU thực hiện)